بررسی تأثیر آموزش اخلاقی با رویکرد اسلامی بر پرخاشگری پسران دارای اختلال سلوک

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

دکتری تخصصی علوم تربیتی، اصفهان، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش اخلاقی با رویکرد اسلامی بر پرخاشگری پسران دارای اختلال سلوک در مقطع ابتدایی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر دوره ابتدایی بود که در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ در آموزشگاه نسل فردای اصفهان تحصیل می‌کردند. آموزش اخلاقی با رویکرد اسلامی طی ۱۰ جلسه به دانش‌آموزان در گروه‌های آزمایشی (۱) و (۲) ارائه شد، در حالی که گروه گواه هیچ نوع مداخله آموزشی دریافت نکرد. گروه‌ها در سطوح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با استفاده از فهرست پرخاشگری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش اخلاقی با رویکرد اسلامی به کاهش معنادار پرخاشگری در گروه‌های آزمایشی (۱) و (۲) منجر شد (P<0.005). این پژوهش نشان داد که آموزش اخلاقی با رویکرد اسلامی می‌تواند به عنوان یک روش مداخله‌ای مفید برای کاهش پرخاشگری در دانش‌آموزان دارای اختلال سلوک مورد استفاده قرار گیرد و از آسیب‌های اجتماعی پیشگیری کند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة تأثیر التعلیم الأخلاقی بالنهج الإسلامی على العدوانیة لدى الفتیان ذوی اضطراب السلوک

نویسنده [العربیة]

  • ستاره موسوی
دکتوراه فی العلوم التربویة، اصفهان، إیران
چکیده [العربیة]

هدف من هذه الدراسة هو دراسة فعالیة التعلیم الأخلاقی بالمقاربة الإسلامیة فی تقلیل العدوانیة لدى الأولاد الذین یعانون من اضطراب السلوک فی المرحلة الابتدائیة. شملت المجتمع الإحصائی لهذه الدراسة جمیع الطلاب الذکور فی المرحلة الابتدائیة الذین درسوا فی العام الدراسی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ فی معهد "نسل فردای" فی أصفهان. تم تقدیم التعلیم الأخلاقی بالمقاربة الإسلامیة خلال ۱۰ جلسات للطلاب فی المجموعتین التجریبیتین (۱) و (۲)، بینما لم تتلق المجموعات الضابطة أی تدخل تعلیمی. تم تقییم المجموعات فی مرحلتی ما قبل الاختبار والاختبار البعدی باستخدام قائمة السلوک العدوانی. أظهرت نتائج تحلیل التغایر أن التعلیم الأخلاقی بالمقاربة الإسلامیة أدى إلى تقلیل مهم فی العدوانیة فی المجموعتین التجریبیتین (۱) و (۲) (P<0.005). أظهرت هذه الدراسة أن التعلیم الأخلاقی بالمقاربة الإسلامیة یمکن أن یکون وسیلة تدخل مفیدة لتقلیل العدوانیة لدى الطلاب الذین یعانون من اضطراب السلوک والوقایة من الأضرار الاجتماعیة

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التعلیم الأخلاقی
  • اضطراب السلوک
  • العدوان
  • أطفال المرحلة الابتدائیة

مراجع

  1. احمدی، خدابخش. (1382ش). «شناسایی عوامل موثر بر سازگاری زناشویی و مقایسه اثر بخشی دو روش مداخله‌ای تغییر سبک زندگی و حل مسئله در زوجین دارای ناسازگاری زناشویی». پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
  2. اطهری راد، امیر. (1393ش). «تبیین مبانی اخلاق از دیدگاه جوادی آملی و استنتاج دلالت‌های اخلاقی برای دوره نوجوانی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تهران.
  3. باقری، خسرو. (1382ش). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: انتشارات مدرسه.
  4. بهرامی احسان، هادی. (1378ش). بررسی مؤلفه‌های بنیادی سازش‌یافتگی در آزادگان ایرانی. رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
  5. بهلولی چیچکلوی حاج آقا، فرحناز؛ محمود فخه، هیمن. (1400ش). «اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر بهزیستی روان‌شناختی و اخلاق تحصیلی دانش‏آموزان دختر در دوره همه‏گیری کرونا«، پژوهش در نظام­های آموزشی، دوره15، شماره55.
  6. حقیقت، شهربانو؛ مزیدی، محمد. (1387ش). «بررسی و ارزیابی زمینه فلسفی و روش‎های آموزشی چهار رویکرد تربیت اخلاقی معاصر». اندیشه دینی، 26.
  7. حیات‌بخش، سحر؛ انتصار فومنی، غلامحسین؛ حجازی، محمود. (1399ش). «اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر اخلاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر پایه دهم مدارس دولتی». فصلنامه روانشناسی تربیتی، دوره16، شماره56.
  8. خدمتگزار، حسین؛ شاره، حسین؛ وکیلی، یعقوب؛ اصغرنژادفرید؛ علی اصغر. (1387ش). «سبک اسنادی بزهکاران دارای اختلال سلوک و مراقبان کانون اصلاح و تربیت». مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 14 (1)، پیاپی 52.
  9. سادوک، بنیامین؛ سادوک، ویرجینیا. (١٣٨٦ش). خلاصه روانپزشکی: علوم رفتاری-روانپزشکی بالینی، ترجمه ن. پورافکاری. تهران: انتشارات شهر آب.
  10. سیدی، طاهره. (١٣٧٩ش). تأثیر قصه گوئی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه پسران پایه اول ابتدائی. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی بالینی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد، تهران: مرکز.
  11. شاکری، محسن؛ برزگربفرویی، کاظم؛ محمدی، علیرضا. (1398ش). «اثربخشی آموزش اخلاق خویشتن داری بر کاهش پرخاشگری دانش آموزان». اخلاق در علوم و فناوری، 14 (2).
  12. شرودر، کارولین؛ گرودن، بتی. (1384). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی. ترجمه: فیروزبخت، مهرداد، تهران: ارسباران.
  13. قاسمی، علیرضا؛ ساروخانی، باقر. (1393ش). «عوامل اجتماعی طلاق و سلامت روانی اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق توافقی و غیر توافقی». فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده. سال8، شماره26.
  14. کرامتی، محمدرضا. (١٣٨٤ش). نگاه نو و متفاوت به رویکرد یادگیری مشارکتی. مشهد: فرا انگیزش.
  15. کرمی. مرتضی. (1393ش). «بررسی تأثیرآموزش گروهی مهارت­های کنترل خشم بر اساس آموزه‌های اسلامی بر پرخاشگری دانش آموزان». پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، دوره 22، شماره 22 - شماره پیاپی 22.
  16. کلینی، محمد بن یعقوب. (1365ش). اصول الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیّه.
  17. محمدی ری شهری، محمد. (1386ش). میزان الحکمه. مترجم: حمیدرضا شیخی، قم: مؤسسه علمی‌فرهنگی دارالحدیث.
  18. مطهری، مرتضی. (1373ش). مقدّمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی. انسان در قرآن، چاپ هشتم، تهران: انتشارات صدرا.
  19. Blair, R. J. R., Bajaj, S., Sherer, N., Bashford -Largo, J., Zhang, R., Aloi, J., & Blair, K. S. (2021). Alcohol use disorder and cannabis use disorder symptomatology in adolescents and aggression: associations with recruitment of neural regions implicated in retaliation. Biological psychiatry: cognitive neuroscience and neuroimaging, 6 (5), 536 -544
  20. Borba, M. (2005). The step- by – step plan to building moral intelligence, Nurtuing Kids Heart & Souls, National Educator Award, National council of self-esteem. Jossey -Bass.
  21. Cao W, Sun X, Dong D, Yao S, Huang B. (2018). Sex differences in spontaneous brain activity in adolescents with conduct disorder. Frontiers in Psychology; 9:1598.
  22. Goodman‌, M. A. &‌; Dolahite‌, D. C. (2007). “How religious couples perceive the influence of‌ God‌ in their marriage”; The Review of Religious Research, 48, 141–155.
  23. Hunler OS, Gencoz TI. (2005). “The effect of religiousness on marital satisfaction: Testing the mediator role of marital problem solving between religiousness and marital satisfaction”; Contemporary Family Therapy,27 (1),pp123-136.
  24. Hwang, S., Nolan, Z. T., White, S. F., Williams, W. C., Sinclair, S., & Blair, R. J. R. (2016). Dual neurocircuitry dysfunctions in disruptive behavior disorders: emotional responding and response inhibition. Psychological medicine, 46 (7), 1485 -1496.
  25. Junewicz A, Billick SB. (2020). Conduct Disorder: Biology and Developmental Trajectories. Psychiatric Quarterly; 91 (1): 77-90.
  26. Lauer, E. F. (1985). “ The holiness of marriage: Some new perspectives from‌ recent‌ sacramental theology”; Studies in Formative Spirituality, 6,pp 215–226.
  27. Lu F, Wang M, Xu S, Chen H, Yuan Z, Luo L, Wang X, Zhang J, Dai J, Wang X, Chen H. (2020). Decreased interhemispheric resting-state functional connectivity in male adolescents with conduct disorder. Brain imaging and behavior,15:1201-1210
  28. Mahoney, A (2005). “Religion and Conflict in Marital and Parent-Child Relationships”; Journal of Social Issues, 61 (4), pp 689-706.
  29. Mahoney, A., Pargament, K. I., Tarakeshwar, N., & Swank‌, A. B (2001‌)); “Religion‌ in the home in the 1980s and 90s: Meta-analyses and conceptual analyses of links between religion, marriage, and parenting”; Journal of Family Psychology, 15, pp 559–596.
  30. Mahoney, A., Pargament, K. I., Tarakeshwar, N., & Swank, A. B (2001). “Religion in the home in the 1980s and 90s: Meta-analyses and conceptual analyses of links between religion, marriage, and parenting”; Journal of Family Psychology, 15,pp 559–596.
  31. Mash, E J., & Wolfe, D. A. (2016). Abnormal child psychology. Wadsworth : Cengage Learning.
  32. Noordermeer SD, Luman M, Oosterlaan J. (2016). Systematic review and meta-analysis of neuroimaging in oppositional defiant disorder (ODD) and conduct disorder (CD) taking attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) into account. Neuropsychology Review. 26 (1) :44–72. doi:10.1007/s11065-015-9315-8 6.
  33. Patterson, G.R. (1977). An empirical approach to the classification of disturbed children. Journal of Clinical Psychology. 20, 320-337.
  34. Patterson, G.R. (1982). Coercive family Process. Eugene, OR: Castalia Ross, A.O. (1981). Child Behavior Therapy: Principles, Procedures and Empirical Basis. New York: Wiely.
  35. Vasi, A (2012). “Designed to compare the effectiveness of a treatment plan based on the principles of narrative therapy and treatment based on Quranic teachings in reducing marital conflict”; Journal of Counseling and Family Therapy 3 (2), pp340-357
  36. Webster-Stratton,C. (2003). Training Conduct Problems strengthening. Social and emotional Competence in young children. Journal of Emotional and Behavioral Disorders. 17, 130-135.

 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 خرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 04 آذر 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 01 اسفند 1403
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار