ابلاس؛ مفهوم، عوامل ایجاد و راه‌حل‌های مدیریت آن با توجه به آیات قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم قرآنی و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.

2 طلبه سطح چهار، مؤسسه تخصصی امام سجاد(ع)، رشته تفسیر تربیتی، مشهد، ایران

چکیده

آسیب‌ها و مشکلات‌روانی از مسائل مهمی است که همواره مورد توجه قرار گرفته و انسان همواره با آن دست و پنجه نرم می‌کند. از این میان امید و ناامیدی دارای اهمیت فراوانی است زیرا این مقوله در بسیاری از مسائل فردی و اجتماعی تأثیر زیادی دارد. قرآن‌کریم نیز توجه زیادی به آسیب‌های روانی دارد و با الفاظ مختلفی به بیان عوامل آنها و همچنین راه‌حل‌های آن پرداخته است. قرآن‌کریم در مورد یک آسیب‌روانی، گاه با بیش از یک واژه موضوع را مطرح می‌نماید و واژگان قریب‌المعنی در مورد آن نیز به کار برده است. در مورد ناامیدی نیز خداوند واژگان متعددی را به‌کار برده است که از جمله آن واژه «ابلاس» است. در این پژوهه سعی بر آن است که ابتدا به بررسی مفهوم این واژه پرداخته شود تا با واکاوی مفهوم آن معنی دقیق و چگونگی ارتباط آن با آسیب روانی ناامیدی مشخص شود و در ادامه عوامل ایجاد و چگونگی مدیریت آن بیان شود. در نتیجه با بررسی این واژه و واژگان مترادف، مراد از ابلاس در آیات شریفه؛ ناامیدی است که متأثر از اعمال خود انسان است؛ لذا خداوند تبارک و تعالی نیز برای درمان این آسیب به عوامل شکل‌گیری آن در اعمال انسان پرداخته است تا با درنظرگرفتن آن انسان دچار این عارضه نشود. علاوه بر آن می‌توان مهم‌ترین ریشه این مشکل که به نوعی تمامی ریشه‌های دیگر به آن بر می‌گردد را، عدم توجه به خداوند و فرامین او دانست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

إبلاس: المفهوم، العوامل المسببة، والحلول الإداریة وفقًا لآیات القرآن الکریم

نویسندگان [العربیة]

  • سیدمحمود مرویان حسینی 1
  • محمد جواد دوالو پوراسکندری 2
1 أستاذ مساعد، قسم علوم القرآن والحدیث، جامعة الرضویة للعلوم الإسلامی، مشهد، إیران.
2 طالب المستوى الرابع، معهد الإمام السجاد(ع) التخصصی، تخصص التفسیر التربوی، مشهد، إیران
چکیده [العربیة]

المشاکل والاضطرابات النفسیة من القضایا المهمة التی لطالما کانت موضع اهتمام، والإنسان دائمًا ما یصارع معها. من بین هذه القضایا، یعد الأمل والیأس ذو أهمیة کبیرة، إذ إن لهذه المسألة تأثیراً کبیراً على العدید من القضایا الفردیة والاجتماعیة. کما أن القرآن الکریم یهتم کثیرًا بالاضطرابات النفسیة، وقد تناول العوامل المؤدیة إلیها وحلولها بعبارات مختلفة. أحیانًا، یتناول القرآن الکریم اضطرابًا نفسیًا من خلال أکثر من کلمة واحدة، ویستخدم کلمات ذات معانٍ قریبة فی هذا الصدد. بالنسبة للیأس، استخدم الله عدة ألفاظ، منها کلمة "إبلاس". فی هذه الدراسة، نحاول أولاً تحلیل مفهوم هذه الکلمة لتوضیح معناها الدقیق وکیفیة ارتباطها مع الاضطراب النفسی المتمثل فی الیأس. بعد ذلک، سیتم بحث العوامل المسببة وکیفیة إدارتها. ونتیجة لذلک، من خلال دراسة هذه الکلمة والکلمات المترادفة، یتضح أن المقصود من "إبلاس" فی الآیات القرآنیة الکریمة هو الیأس الذی ینجم عن أفعال الإنسان نفسه؛ لذا فإن الله تعالى أیضًا عالج هذا الاضطراب من خلال الالتفات إلى العوامل التی تنشأ منها فی أفعال الإنسان حتى لا یصاب بها المرء. بالإضافة إلى ذلک، یمکن اعتبار أن الجذر الرئیسی لهذه المشکلة، الذی تعود إلیه جمیع الجذور الأخرى بطریقة ما، هو عدم الانتباه إلى الله وأوامره.  

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الکلمات المفتاحیة: إبلاس
  • یأس
  • إدارة حل الیأس
  • تاریخ دریافت: 12 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 12 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 04 آذر 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 01 اسفند 1403
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1403